Mart Franken (1955) volgde een opleiding autonoom schilderen en tekenen aan de Kunstacademie te Amsterdam na een eerdere scholing in tekenen LO en handvaardigheid A en B. Hij geeft les op verschillende creatieve centra in Bergen op Zoom en omgeving. Daarnaast werkt hij als vrij kunstenaar.
Mart Franken woont en werkt in Bergen op Zoom, een stad waarin hij allerlei initiatieven voor kunstenaars en voor zichzelf ontplooit. Zo was hij in 1990 de initiatiefnemer en organisator van de reizende tentoonstelling ‘Brabantse kunstenaars over Van Gogh’ waarvoor tien kunstenaars uit die provincie werden uitgenodigd. De expositie was in tal van galeries en musea, waaronder Het Markiezenhof in Bergen op Zoom, te zien en eindigde in de geboorteplaats van Vincent van Gogh, Zundert.
Een catalogus gesubsidieerd door de Nieuwe Brabantse Kunststichting (NBKS) is een tastbare herinnering aan deze tentoonstelling.
Franken is geen kunstenaar die zich in zijn atelier opsluit. Hij treedt al jarenlang met zijn werk naar buiten in groeps- of solo- tentoonstellingen.
Meerdere malen ging van hem het initiatief uit om met de Vastenavond een expositie van het werk van meerdere kunstenaars uit Bergen op Zoom te organiseren.
Deze werden in 2005 en 2006 in het Stadhuis aan de Grote Markt gehouden en waren vanwege het thema en de kwaliteit een doorslaand succes.
In februari 2007 had hij een solo-expositie “Uit ’t ART van Mart” im Gallerie de Mollengangen. Hij toonde daar werken die weliswaar het thema Vastenavond hebben maar desondanks wat diepgaander zijn: “Vastenavend is meer dan een hossende menigte en een aangeklede Peperbus. Het is zo groot, zo breed en voor iedereen. Het is ook een feest van de diepgang. Als je dat niet begrijpt, wordt het al gauw vlak.”
In juni 2007 nam Mart Franken deel aan de expositie “Homo Sapiens” in Gallerie de Mollengangen. Ter gelegenheid daarvan verscheen in beperkte oplage een bibliofiele uitgave “Niets dan Erotiek” die hij samen met het graficus Hugo Janssen vervaardigde. De naaktportretten van Franken worden in dit kunstenaarsboek op een verrassende manier gecombineerd met grafische werken van Janssen.
Opvallend is de betrokkenheid van Mart Franken bij het wel en wee in Bergen op Zoom. Zo bood hij in juni 2007 bij de opening van “Op te Brugge”, een woonvoorziening voor negen verstandelijk gehandicapte jongeren, in de “Gertrudishof” een schilderij aan dat vergezeld gaat van een gedicht van de uit Bergen op Zoom afkomstige maar in Antwerpen woonachtige dichter Bert Bevers.
Gestut wordt heel dat lijf door een twijfelend geraamte.
Ze prevelt af en toe zelfdzame woorden.
Steeds kleiner haar plek onder het azuren gewelf.
Zie ze toch zitten: sprekend oma, en zwijgend zichzelf.
Al eerder werkten beeldend kunstenaar en dichter samen. In 2006 verscheen de cd-rom “Pal in leegte”. Het project ontstond naar aanleiding van het vertrek naar een verzorgingstehuis van de beeldend kunstenares Martha van Meurs-de Jonge. Decennialang woonde zij, eerst met haar man Anton die eveneens beeldend kunstenaar was, en vervolgens na diens dood alleen in een groot pand aan de Kerkstraat waar ook hun ateliers gevestigd waren.
Mart Franken heeft jarenlang zijn atelier in haar huis gehad en ook Bert Bevers kende het echtpaar goed. Na vertrek van Martha van Meurs maakte Mart Franken foto’s van het grote leegstaande pand. Deze foto’s inspireerden Bert Bevers tot een reeks gedichten met de titel “Pal in leegte”. Het volgende gedicht anticipeert op de geplande nieuwbouw tegenover het huis onderdeel uitmakend van het omvangrijke, zogeheten Paradeplan dat in maart 2007 is gerealiseerd.
Veel later. Nu daar geen verval.
Hier wel. Beelden staan pal in leegte.
Gordijnen vol stof schrikken zich een hoedje.
In opdracht van de gemeente Bergen op Zoom maakte Mart Franken een artistieke impressie van het Paradeplan. In een reeks van 15 schilderijen legde hij de metamorfose van dit deel van Bergen op Zoom op geheel eigen wijze vast. Naast de daadwerkelijke bouwwerkzaamheden is er ook oog voor het menselijke aspect en de natuur: een boom die in verdrukkig komt door de bouwactiviteiten, huizen die nog een keer in hun oude staat worden geschilderd en een portret van de hoogbejaarde Martha van Meurs maken deel uitvan deze indrukwekkende en bijzondere reeks.
Na de dood van Martha van Meurs-de Jonge schonk Mart Franken het laatste door hem geschilderde portret alsmede een tekening van haar op haar doodsbed, aan Het Markiezenhof in Bergen op Zoom dat meerdere schilderijen van haar in zijn collectie heeft.
Het portret van vriendin en collega Martha staat niet op zich: Mart Franken is een mensenschilder. In veel van zijn schilderijen staat de mens in al zijn hoedanigheden centraal. De feestende en dansende mens in zijn vastenavondschilderijen, de mens met zijn uiterlijke en innerlijke kenmerken in zijn portretten.
Naar aanleiding van een tentoonstelling van Jean Rustin in Het Markiezenhof maakte hij een impressie van de tentoonstelling: een bekende suppoost in dit museum, Sjaak Stelwage, wordt geportretteerd met een schilderij à la Rustin. De gelijkenis is onmiskenbaar en niet omdat Franken zich bedient van een fijnschildertechniek, maar omdat hij Sjaak kent en hem in zijn karakteristieke pose en zijn wezenskenmerken heeft `neergezet`.
Franken observeert mensen en verdiept zich in hen. De stijl van Mart Franken is figuratief en wordt gekenmerkt door een vlotte, losse toets en een mate aan abstractie waarbij de essentie intact blijft. In zijn schilderijen speelt kleur een belangrijke rol zijn tekening zijn minimalistisch: met enkele vlotte wordt het onderwerp trefzeker verbeeld.
Zijn wijze van werken wijst op talent dat in dienst staat van een goede beheersing van de beeldmiddelen. Corrie Hagenaars, directeur van galerie De Mollegangen, verwoordt het als volgt : “Met talenten word je geboren en Mart Franken heeft ze ontwikkeld. Hij heeft niet alleen als kunstenaar een gevestigde plaatst weten te veroveren in de Bergse samenleving , maar vooral als meelevend mens op de bres staand voor Kunst met een grote K… de K van kwaliteit”
drs. Johanna Jacobs, kunsthistoricus